Σέρβια : Η πόλη του ονείρου και του πολιτισμούΗ ιστοσελίδα ενημερώθηκε στις 10:32, 25 Ιουλίου 2009

Κωμόπολη 27 χλμ Ν από την Κοζάνη, χτισμένη δίπλα στο βραχώδη λόφο με τα ερείπια της ομώνυμης μεσαιωνικής πόλης, που έλεγχε το πέρασμα από τη Δυτική Μακεδονία στη Θεσσαλία. Το βυζαντινό φρούριο των Σερβίων χτίστηκε τον 7ο αι. από τον Ηράκλειο και πήρε το όνομά του από τους Σέρβους που εγκατέστησε εκεί ο αυτοκράτορας. Ο οικισμός αναπτύχθηκε γρήγορα και στο τέλος του 9ου αι. ήταν ήδη μια σημαντική πόλη που αναφέρεται συχνά από τις πηγές. Στο τέλος του 14ου αι. έπεσε στα χέρια των Τούρκων.
Αξιοθέατα αποτελούν:

·  Ο νεολιθικός οικισμός, στα ΒΔ των Σερβίων όπου η ανασκαφή έφερε στο φως πέντε αλλεπάλληλες οικοδομικές φάσεις.
·  Το μεσαιωνικό τείχος της πόλης και της ακρόπολης, την είσοδο της οποίας υπεράσπιζαν δυο ισχυροί τετράπλευροι πύργοι. Μέσα στην ακρόπολη σώζονται ερείπια κτιρίων, στρατώνες, η κατοικία του διοικητή κ.ά.
·  Στην κάτω πόλη οι εκκλησίες των Βυζαντινών και των πρώτων Μεταβυζαντινών Χρόνων: η μεγάλη τρίκλιτη βασιλική των Κατηχουμένων ή Σαράντα Πόρτες του 11ου αι., με υπολείμματα τοιχογραφιών του 12ου, η μικρή βασιλική των Αγίων Θεοδώρων της ίδιας εποχής, κατάγραφη με αγιογραφίες του 15ου αι., το μισογκρεμισμένο εκκλησάκι του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου και η βασιλική των Αγίων Αναργύρων με τοιχογραφίες του 1600, που συνεχίζουν την παλαιολόγεια παράδοση.

  • Η μονή της Αγίας Κυριακής, με καθολικό του 1811 σε ρυθμό βασιλικής, με αγιογραφίες και ξυλόγλυπτο τέμπλο.
  • Ερείπια αρχαίου οικισμού στο Παλιογράτσανο, στη Β πλαγιά των Πιερίων, 11 χλμ ΒΑ από τη σημερινή κωμόπολη, που πρέπει να ανήκουν στο αρχαίο πόλισμα Φυλακαί.
  • Η μονή της Παναγίας Στανού, κτίσμα του 16ου αι., που καταστράφηκε από τους Τούρκους και ξαναχτίστηκε το 1854. Βρίσκεται περίπου 20 χλμ ΝΔ από τα Σέρβια, κοντά στο χωριό Μικρόβαλτο.
  • Η γέφυρα Σερβίων (1.372 μ.), η μεγαλύτερη στην Ελλάδα.